Inhalacja (aerozoloterapia) to coraz częściej stosowana metoda leczenia chorób dróg oddechowych. Sprawdza się zwłaszcza przy schorzeniach przewlekłych, takich jak astma, ale też pomaga na mokry kaszel. Wiele zależy od tego, z czego i jak wykonana jest inhalacja. Dowiedz się więcej na ten temat.
Czym są inhalacje i jaki jest ich cel?
Inhalacje to rodzaj leczenia wziewnego, który polega na podawaniu leku bezpośrednio do chorych obszarów dróg oddechowych [1]. Do wykonania aerozoloterapii wykorzystuje się aerozole, które w zależności od wielkości zawieszonych w gazie cząstek dzieli się na [2]:
suche z maleńkimi cząsteczkami wielkości do 5 μm;
wilgotne z cząstkami wielkości od 5 do 20 μm;
mgły lub spraye z większymi cząstkami, zazwyczaj powyżej 20 μm.
Głównym celem inhalacji jest dostarczenie skutecznych dawek substancji leczących konkretne zaburzenie, które działają bezpośrednio w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych. Metoda ta eliminuje lub znacznie ogranicza niepotrzebne, a czasami też szkodliwe, ogólnoustrojowe działanie leku. Poza tym inhalacje mają zwiększyć komfort oddychania i poprawić jego efektywność [3].
Dlaczego inhalacje są dobre na kaszel mokry?
Kaszel produktywny (mokry, wilgotny) to kaszel, któremu towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny (plwociny) o różnym charakterze (pod względem koloru, ilości i konsystencji). Jest charakterystycznych dla takich chorób jak: rozstrzenie oskrzeli, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma lub eozynofilowe zapalenie oskrzeli [4]. Jedną z metod zwalczania produktywnego kaszlu jest aerozoloterapia.
Dobrze wykonana inhalacja na kaszel mokry sprawia, że podawany lek trafia prosto do zainfekowanych obszarów płuc lub innych elementów układu oddechowego. Dzięki temu można stosować mniejsze dawki lekarstwa, a także oczekiwać szybszych efektów leczenia [1]. Poza tym inhalacje dobrze wpływają na zdolność oczyszczania się dróg oddechowych z nadmiaru produkowanej wydzieliny. Wykonywane przy mokrym kaszlu poprawiają właściwości fizykochemiczne śluzu oskrzelowego (rozrzedzają go) i usprawniają funkcje aparatu rzęskowego (ułatwiają odkrztuszanie flegmy) [2].
Jak wykonać inhalacje na kaszel mokry?
Przed wykonaniem inhalacji należy zadbać o kilka szczegółów.
Preparaty do inhalacji na kaszel mokry
Przede wszystkim trzeba dobrać rodzaj i ilości leku (dawkę inhalacyjną) [3]. W przypadku preparatu leczniczego przepisanego przez lekarza należy trzymać się otrzymanych zaleceń. Do inhalacji na kaszel mokry można wykorzystać również ogólnodostępne środki np. tymianek właściwy, ponieważ jego aktywne składniki wykazują działanie wykrztuśne i rozkurczowe oraz poprawiają skuteczność usuwania zalegającej wydzieliny. Można również robić inhalacje z soli hipertonicznej (3-7%), która zmniejsza lepkość plwociny i wspiera ruch rzęsek ułatwiających jej odkrztuszanie [5].
Typy inhalatorów
Istotny jest również dobór metody inhalacji i rodzaj inhalatora. Może to być [3]:
inhalator osobisty ciśnieniowy z dozownikiem (pMDI), który wymaga wciśnięcia pojemnika do dozownika, by uwolnić aerozol z dawką leku;
inhalator osobisty proszkowy (DPI), w którym należy wykonać odpowiednio silny wdech, by pobrać proszek zawierający sam lek lub lek znajdujący się w określonej substancji nośnikowej;
nebulizator ciśnieniowy lub ultradźwiękowy, przenośny lub stacjonarny, w którym poprzez ustnik lub maskę twarzową wdycha się lek rozpraszany do postaci aerozolu.
Prawidłowy sposób wykonania inhalacji
Inhalacja na kaszel mokry przyniesie oczekiwany efekt tylko wtedy, gdy zostanie poprawnie wykonana. Najczęstsze błędy popełniane przy inhalowaniu to m.in. [1]:
brak koordynacji oddechu z przyjmowaną dawką leku;
za szybki wdech;
aplikacja zbyt dużej liczby porcji lekarstwa (wciśnięcie inhalatora kilka razy);
zbyt luźno trzymana maska przy twarzy;
zatrzymywanie leku w ustach przez wdech nosem.
Opanowanie prawidłowej techniki wykonywania inhalacji wymaga uwagi, jednak nie jest to bardzo skomplikowana metoda. Wystarczy postępować zgodnie z instrukcją urządzenia i zaleceniami lekarskimi, by przyniosła oczekiwane efekty leczenia mokrego kaszlu.
Artykuł na zlecenie marki Deflegmin
Bibliografia:
1. Gizińska M. i in., Czynniki wpływające na skuteczność aerozoloterapii u dzieci, Pediatr Med Rodz 2012, 8 (2), p. 101-106.
2. Radlak K., Aerozoloterapia (inhalacje), 2019 (witryna internetowa: https://fizjoterapeuty.pl/fizjoterapia/aerozoloterapia-inhalacje.html (dostęp: 11.07.2024)).
3. Bromboszcz J., Inhalacje, 2015 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/fizjoterapia/fizjoterapia-ukladu-oddechowego/122680,inhalacje (dostęp: 11.07.2024)).
4. Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 11.07.2024)).
5. Krenke K. i in., Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci – aktualizacja, Lekarz POZ 3/2022, s. 173-192.
